25 lat Klubu Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi (C) Bartosz Stępień

25 lat Klubu Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi

Kiedy pierwsze enki ze zgrzytem zaczęły wjeżdżać na pętlę przy ulicy Północnej, dla większości zebranych był to początek niezwykłej imprezy. Jednakże dla niektórych Klubowiczów było to zakończenie i ukoronowanie niemiłosiernie ciężkich i pracochłonnych przygotowań.

Od kilku miesięcy było wiadomo, iż przypadająca na 1 października 25. rocznica powstania KMST wymaga specjalnych obchodów. Szczęśliwie się złożyło, iż dzień 28 października to 15. rocznica wycofania z ruchu liniowego wagonów typu N. Zarząd Klubu postanowił uhonorować oba te jubileusze organizacją okolicznościowego przejazdu – paradą „enek”. Założenie tej imprezy było niezwykłe, chodziło bowiem o pokazanie wagonów znanych nie tylko z linii „0”, ale także mniej widocznych na co dzień wagonów technicznych.

Przygotowania ruszyły pełną parą na cztery dni przed planowaną imprezą. W iście ekspresowym tempie trzy niezależne zespoły ludzi zabrały się za odnawianie wagonów, które lada dzień miały wziąć udział w paradzie. Na pierwszy ogień poszedł wagon szkoleniowy 1234, który to najpierw został odholowany z zajezdni Telefoniczna do zajezdni Chocianowice, gdzie został odnowiony zyskując nową, lśniącą powłokę lakierniczą w kolorze niebieskim i kremowym. Drugi wagon – pług wirnikowy 12035 – odnowili pracownicy zajezdni Telefoniczna. Pług doczekał się nowych soczystych barw (żółty i dwa odcienie zieleni).

Trzeci wagon (12092) został natomiast w pocie czoła odnowiony przez członków KMST. Dzięki niezwykle przychylnemu podejściu Władz MPK i kierownictwa zajezdni Telefoniczna możliwy był nie tylko sam udział tego wagonu w paradzie, ale także zmiana jego malowania. Wóz stracił zieloną barwę i otrzymał malowanie kremowo-czerwone, znane doskonale z lat 80. i wcześniejszych dekad. Prace przy odnawianiu pojazdu trwały od rana do późnych godzin nocnych. Większość z Klubowiczów pracujących przy „12092” nie wychodziła z zajezdni przed pierwszą w nocy, a niektórzy zostawali nawet do czwartej nad ranem.

Prace przy „12092” rozpoczęły się w środę 27 października rano i spotkały się początkowo ze zdumieniem pracowników ZET-1. Pracy było naprawdę. W pierwszej kolejności usunięta została łuszcząca się farba na suficie. Następnie przyszedł czas na skrobanie starej powłoki lakierniczej na wagonie, potem szpachlowanie i zdawałoby się niekończące szlifowanie szpachlówki. Po dokonaniu tej nużącej czynności można było nałożyć warstwę farby podkładowej, co zakończyło prace na czwartek. W piątek można było już nałożyć lakier i „enka” była gotowa do wyjazdu celem toczenia obręczy kół. Sobota to drobne poprawki kosmetyczne i naniesienie numerów taborowych.

W niedzielę rano w miasto wyjechały z czterech różnych miejsc najrozmaitsze wagony typu N. Z zajezdni Dąbrowskiego wysłano znany z „Zerówki” skład 5N (337) + 5ND (644), przyozdobiony tarczami z napisem „25 lat KMST”. Mniej więcej w tym samym czasie z zajezdni Telefoniczna wyruszył inny skład, jeszcze pachnący farbą 5N (4092 – nowe wcielenie 12092) + 2N1 (1234) oraz akumulatorowy 2N2 (12011) i pług wirnikowy 2N2 (12035). Z Zakładu Torów i Sieci wyruszyły kolejne wagony: 5N wieżowy (92013) i 2N2 opryskiwacz (92004). Z zajezdni Helenówek (MKT) przyjechały prywatny wagon 5N Tomka Adamkiewicza rodem z Bydgoszczy oraz sieciowy 5N (109).

Pętla Północna, miejsce zbiórki wszystkich wagonów, szybko się zapełniła nie tylko tramwajami, ale i ich miłośnikami, spragnionymi zobaczenia z bliska rzadko spotykanych na ulicach wagonów technicznych. Miłośnicy rozpoczęli fotografowanie wozów, a przedstawiciele mediów wzięli się za przeprowadzanie wywiadów. Dodatkową atrakcją tego zlotu było pojawianie się Jelcza RTO „ogórka”, należącego do członka KMST - Szymona Janiszewskiego. Kiedy fotografowanie miało się ku końcowi, zarządzony został odjazd, po czym około dwustuosobowa grupa uczestników imprezy wsiadła do każdego spośród dziesięciu wagonów uczestniczących w przejeździe.

Kawalkada tramwajów ruszyła z pętli Północna zgodnie z planem o godzinie 9.00, kierując się w stronę Żabieńca. Enki przetasowały się z liniowymi wagonami, po czym ten zgrzytający i piszczący wąż przetoczył się ulicami Zachodnią i Limanowskiego. Pojawienie się tylu wagonów na pętli Żabieniec w jednym czasie wprawiło w niemałe osłupienie zebranych tam okolicznych mieszkańców. Najbardziej zdziwiony musiał być jednak należący do nich pies, który ani myślał aportować rzucanej mu piłki, zezując zdezorientowany na coraz to nowe wagony na pętli. Po jakimś czasie zjawiła się również „akumulatorówka” domykająca orszak. Rozpoczęło się fotografowanie, a pies wrócił do swoich zajęć.

Nieużywaną w ruchu liniowym pętlę Żabieniec opuściliśmy po dłuższym postoju, rozpoczynając podróż do zajezdni Telefoniczna. W czasie pokonywania tego odcinka słychać można było zachwyty, zwłaszcza wśród najmłodszych uczestników imprezy, dla których takie wagony to historia zupełnie nieznana. Trasę przebiegającą ulicami Limanowskiego, al. Włókniarzy, Konstantynowską, Zieloną, Narutowicza, Konstytucyjną i Pomorską pokonaliśmy rozmawiając o wagonach typu N i o tych dawnych czasach, kiedy w Łodzi były ich setki.

Przejazd przez teren zajezdni Telefoniczna był nie lada atrakcją, gdyż na co dzień nie ma możliwości zwiedzenia tej najmłodszej w Polsce zajezdni. Trasa przebiegała koło myjni, przez halę przeglądów i plac postojowy. Po skończonej rundce wagony ustawiły się na jednym torze przed zajezdnią tworząc węża długiego na kilkadziesiąt metrów. Po obowiązkowym fotografowaniu wyruszyliśmy w trasę linii 12, czyli z Telefonicznej ulicą Konstytucyjną, Narutowicza, Zieloną, Gdańską, Kopernika, al. Włókniarzy, al. Bandurskiego, Bratysławską i al. Wyszyńskiego do pętli na Retkini.

Nie pozostaliśmy na niej długo, gdyż zaraz czekał nas fotostop z kładki przerzuconej nad al. Wyszyńskiego. Jest to szansa na zobaczenie tramwajów uczestniczących w paradzie z nieco innej perspektywy, mianowicie z góry. Po zakończonej sesji szybko wróciliśmy do wagonów. Następny postój to pętla Bratysławska – wielka krańcówka z pagórkiem pośrodku. Tu postój był dłuższy, gdyż nie przeszkadzaliśmy tramwajom liniowym. Każdy mógł w spokoju sfotografować dowolny tramwaj, a nawet dotknąć go, czy podzwonić dzwonkiem. Było co zwiedzać, gdyż nie na co dzień widzi się wagony z oknem w dachu (do przeglądu sieci), wielkim zbiornikiem (do oprysków) czy z podnośnikiem (do napraw sieci).

Na hasło „odjazd” wagony jeden po drugim opuściły pętlę Bratysławska zagarniając dla siebie całą Trasę W-Z. Parada wzbudzała niemałą sensację wśród niczego niespodziewających się ludzi, którzy się dosiadali i opowiadali o swoich wspomnieniach związanych z wagonami tego typu. Przechodnie robili zdjęcia aparatami w telefonach komórkowych, dzieci i dorośli przystawali zdumieni zjawiskiem. Na pętli Augustów nie zabawiliśmy ani chwili, po czym trasą linii 3 ruszyliśmy w stronę centrum miasta. Szlak wiodący ulicami Puszkina, Przybyszewskiego, Piotrkowską, al. Kościuszki i Zachodnią pokonaliśmy szybko, jak na. zdawałoby się. stare wagony. Impreza zakończyła się na pętli Północna.

Zarząd Klubu Miłośników Starych Tramwajów pragnie podziękować Spółce MPK-Łódź za przychylność i pomoc przy organizacji imprezy, począwszy od udostępnienia materiałów do remontu wagonów, na zapewnieniu motorniczych na niedzielny przejazd skończywszy. Podziękowania należą się również Spółce MKT za udostępnienie wagonu sieciowego. Impreza nie byłaby tak udana, gdyby nie udział prywatnych pojazdów Tomasza Adamkiewicza i Szymona Janiszewskiego. Słowa podziękowania należą się też wszystkim członkom KMST, który czynnie włączyli się w organizację imprezy, poświęcając swój czas na odnowienie wagonu 4092, stworzenie tablic, czy zaprojektowanie biletów i kalendarzyków okolicznościowych.

KRÓTKO O IMPREZIE

Wagony biorące udział w paradzie:
5N (337) + 5ND (644) – rok produkcji 1960, 1961 [Zajezdnia Dąbrowskiego]
5N (154) – r. prod. 1957, ex Bydgoszcz, w Łodzi od 2004 r. [Zajezdnia Helenówek]
5N (4092) – r. prod.1961, ex Bielsko Biała, w Łodzi od 1970 r. [Zajezdnia Telefoniczna]
2N1 (1234) – r. prod.1950, od 1975 r. szkoleniowy [Zajezdnia Telefoniczna]
2N2 (12035) – r. prod.1952, od 1980 r. pług wirnikowy [Zajezdnia Telefoniczna]
2N2 (12011) – r. prod.1953, od 1974 r. akumulatorowy, holownik [Zajezdnia Telefoniczna]
5N (92013) – r. prod.1962, od 1974 r. wieżowy [Zakład Torów i Sieci]
2N2 (92004) – r. prod.1953, od 1980 r. opryskiwacz [Zakład Torów i Sieci]
5N (109) – r. prod.1959, od 1975 r. sieciowy [Zajezdnia Helenówek]

Trasa przejazdu:
PÓŁNOCNA – Północna, Ogrodowa, Zachodnia, Limanowskiego – ŻABIENIEC – Limanowskiego, Zgierska, Nowomiejska, Pl. Wolności, Pomorska, Kilińskiego, Narutowicza, Konstytucyjna, Pomorska, Telefoniczna – ZAJEZDNIA TELEFONICZNA (przejazd zamknięty przez zajezdnię) – Telefoniczna, Pomorska, Konstytucyjna, Narutowicza, Zielona, Gdańska, Kopernika, al. Włókniarzy, al. Bandurskiego, Karolewska, Bratysławska, al. Wyszyńskiego – WYSZYŃSKIEGO – al. Wyszyńskiego – BRATYSŁAWSKA – Bratysławska, Karolewska, al. Bandurskiego, al. Mickiewicza, al. Piłsudskiego, Rokicińska – AUGUSTÓW – Rokicińska, Puszkina, Przybyszewskiego, Piotrkowska, Żwirki, al. Kościuszki, Zachodnia, Ogrodowa, Północna - PÓŁNOCNA

Login to post comments